Më 16 nëntor 2025 në orën 19:30 në katedralen katolike "Shën Jozefi" në Sofje do të mbahet një koncert barok, i dedikuar festës së mbrojtëses së muzikës kishtare – martires romake shenjtja Cecilia. Koncerti "Cantantibus organis" është pjesë nga një seri ngjarjesh, të organizuara nga fondacioni Concerto Antico në kujtim të Janko Marinov (1975–2025), pianist, organist dhe studiues i muzikës së vjetër. Koncerti tjetër – "Mbretëreshat luftëtare", është parashikuar për fundin e dhjetorit.

Në koncertin, të dedikuar shenjtores së shekullit III, janë përfshirë vepra të lidhura me kujtimin e saj, i cili nderohet më 22 nëntor. Gjatë shekullit XVI ekzistojnë bashkësi muzikore – në Romë dhe Londër, që e festojnë ditën e saj dhe i kushtojnë oda. E njohur është edhe një meshë, e shkruar së bashku nga 7 kompozitorë.

"Ka një sërë studimesh që kërkojnë në ç’mënyrë Shën Cecilia lidhet pikërisht me muzikën – ajo është e njohur si mbrojtëse e muzikës kishtare dhe e muzikantëve kishtarë. Në 'Vuajtjet e Shën Cecilias' përshkruhen gjerësisht jeta dhe virtytet e saj. Në ditën e dasmës së saj, ajo me lutjen e vet i drejtohet Zotit, që zemra dhe trupi i saj të mbeten të pastër. Dhe në fakt thuhet se ajo këndonte nga zemra drejt Zotit, ndërsa instrumentet binin – cantantibus organis. Interesante është se shumë kompozitorë i drejtohen pikërisisht këtyre fjalëve. Janë krijuar mbi to vepra të ndryshme shpirtërore – motete, mesha të tëra..."

Një nga këto motete – i Luca Marenzio, është përfshirë edhe në programin e koncertit, së bashku me vepra nga Bahu, Hendeli (Oda për ditën e shenjtes Cecilia – Cecilia, volgi un sguardo), Përsell, Bukstehude, Tarkuinio Merula, një arie nga kantata "Legjenda e Shën Cecilisë" nga Julius Benedikt. Interpretues janë muzikantë që kanë koncertuar gjatë viteve me Janko Marinov – Stanisllava Georgieva në çembalo dhe organ, sopranoja Anastasija Alltuhova, basi Georgi Bejkov, si edhe ansambël harkor: Ana Ivanova – violinë, Katja Vëlleva – violë, Katerina Daçeva – violë dhe Vesela Dërvarova – violonçel.

"Mbretëreshat luftëtare" është koncerti i ardhshëm që muzikantët do ta interpretojnë pothuajse në të njëjtin përbërje më 29 dhjetor në Akademinë Muzikore "Prof. Panço Vlladigerov" në Sofje me mbështetjen e Institutit Italian të Kulturës. Autor i konceptit të koncertit, i menduar si pjesë e një serie baroke, është Janko Marinov.

"Paraqitet konkurrenca krijuese mes dy divave operistike, të cilat kanë kënduar në fillimin e shekullit XVIII – Faustina Bordoni dhe Françeska Kuconi. Ato janë shumë të ndryshme mes tyre. Për shembull, kompozitorët e preferonin sopranon e Kuconit në ariet lirike, ndërsa Bordoni ishte mecosoprano. Ato konkurronin gjatë interpretimit për dashurinë e publikut. Në fakt atëherë publiku përjetohej shumë fort në të gjitha këto dhe madje në një premierë opere shpërthyen trazira të fuqishme. Në programin e koncertit tonë do të përfshihen vepra, të cilat janë të lidhura me biografitë e tyre nga Hendel, Hase, dhe gjithashtu vepra nga Porpora."

Koncertet bashkëorganizohen nga fondacioni Concerto Antico, i krijuar në kujtim të Janko Marinov, i cili përveç se ishte organist dhe pianist, merrej me paleografi muzikore, studionte fluturat, merrte pjesë në programe për rikthimin e popullatës së specieve të rrezikuara dhe interesohej për mikrobiologjinë.

"Disa miq të Jankos vendosëm të organizojmë një fondacion, që të përpiqemi të vazhdojmë aktivitetet që ai kishte filluar – tregon kryetari i saj prof. Georgi Vajsilov. – Shpresojmë që kjo të na ndihmojë të realizojmë të paktën një pjesë të këtyre aktiviteteve në të ardhmen. Nëpërmjet Stanisllava Georgievës ecim në drejtimin e interesave të tij muzikore, por për fushat e tjera të interesave të tij të gjera do të kërkojmë mundësi të tjera."

"Ne e njohim njëri-tjetrin që nga vitet tona studentore në Akademi, kur ishim në klasën e prof. Neva Krësteva dhe mund të them se kam marrë prej tij jashtëzakonisht shumë për zhvillimin tim me organin. Ai ishte një personalitet me mundësi vërtet të paimagjinueshme, të cilat në mënyrën më të mirë arrinte t’i përqendronte në të gjitha aktivitetet me të cilat merrej – kërkimore dhe interpretative, organizimin e projekteve të ndryshme muzikore, qoftë për interpretimin e muzikës, qoftë për digjitalizimin e dorëshkrimeve muzikore. Ai kishte kërkime shumë të thelluara, të cilat, sa di unë, datojnë që nga vitet e tij në shkollën e muzikës dhe më vonë vazhdojnë të thellohen. Teknikën që futet për herë të parë nga Liszt, Buzoni dhe Alkani – mund të thuhet se ai e zhvillonte më tej në mënyrën e vet dhe falë kësaj arrinte të realizonte interpretim vërtet jashtëzakonisht virtuoz të veprave për piano që kanë vështirësi shumë të madhe. Ne patëm privilegjin të jemi pranë tij dhe të marrim pjesë në të gjitha ato koncerte, të cilat ishin ngjarje të vërteta, diçka fenomenale."