Bulgar ekonomisi ülkeden sığınma hakkı isteyenlerden kazançlı çıkmak yerine, Bulgaristan, kendi devlet bütçesinden para ayırarak, onların geçimi için sorumluluklar üstleniyor. Yabancı iş gücüyle ekonomiye katkı sağlamak yerine, Sofya onlar için zaten az olan parasından ayrımak zorunda kalıyor. Şu an ülkede 6 bin mülteci var. Ortadoğu ve Kuzey Afrika’dan mülteciler Bulgaristan’a genelde Batı Avrupa yolunda tranzit bir ülke olarak bakıyor. Onlardan çok azı Batıya ulaşmayı başarıyor, çünkü AB kurallarına göre, mültecinin ilk girdiği Avrupa ülkesinde ikameti şarttır.

Bu sene Batı Avrupa’dan Bulgaristan’a 3 000 mültecinin iade edilmesi bekleniyor. Ülkeye yeni iki kamp kurulacak. Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Nils Muiћnieks’ın dediği gibi, Bulgaristan mültecilere geçici gözle bakmamalı, onları daimi olarak entegre politikalarla ülkeye adapte etmesi gerekecek. Başbakan yardımcısı Meglena Kuneva da benzeri görüşte, çünkü devletin mültecilere karşı politikasında değişiklik ve önlemlerle ilgili bir devlet koordinasyon organın kurulmasını önerdi.

“Bu aşamada entegrasyondan bahsedemeyiz, diyor Suriyeli Mülteciler Derneğinden Mohammed Ez. Mülteci, topluma uyum sağlaması için, gelir gelmez Bulgarca öğrenmeye başlamalı. Mülteciler kamplara kapatılıyor, dil öğrenemiyor, ülkeyle ilgili birşey bilmiyor. Mültecilerin entegrasyonundan bahsedersek, onlara konut sağlanmalı, dil eğitimi, iş imkanı. Oysa mülteci statüsü alınca, bu insanlar kendini resmen sokakta buluyor. “kendine ev bul, iş bul” deniliyor, oysa bunun için onlar hiç hazırlıklı değil”.

Mültecilerin çoğu, köylerinden kovulmuş, yüksek ihtisas ve eğitimi olmayan kesimdir. Uzmanlara göre, bu kişiler terkedilmiş, ıssız köylere yerleşitirilebilir, tarım ve çiftçilik işi verilebilir. Yüksek eğitimli kişiler de var. Güneydoğu Bulgaristan’ın bazı illerinde özel bir program bu mültecilere yönelik hazırlandı. Başta Karadeniz Burgas kenti olmak üzere, yüksek kalifiyeli mülteciler için iş imkanı programı hazırladı. AB tarafından finanse edilen proje, Güneydoğu bölgede iş borsası konusunda mültecilere platform açacak. Bölgeden işverenler iş yerleri sunacak ve kalifiye ile uzmanlığı bu işlere uyan mülteciler alınacak.

“Mülteciler arasında İngilzce konuşanlar var. İnsan isteyince topluma uyum sağlayabilir. Çoğu Bulgarca öğrenmek istemiyor, Almanya’ya gitmek için kullanıyor Bulgaristan’ı. Bulgaristan’ı beğenmediklerinden dolayı değil, burada açlıkla boğuştukalrından ve yapacakalrı birşey olmayıştan dolayı gitmek istiyorlar”.

Bu proje belli bir sonuç sağlayacak mı, Bulgaristan’ın başka bölgelerinde de yer bulacak mı, mülteciler sosyal ve iş hayatına kazandırılacak mı soruları cevap bekliyor.

Çeviri: Sevda Dükkancı