Bulgaristan, gelişmiş Avrupa ülkelerine yakınlaşıyor mu yoksa çok gerisinde kalmaya mı devam ediyor? Bu sorunun cevabını milyarder George Soros’un “Açık Toplum” vakfı tarafından “Yetişme endeksi” adı ile düzenlenen bir araştırmadan alınan sonuçlar getiriyor. AB üyesi ve üye adayı olan 35 ülkenin kapsama alındığı bu araştırmada ekonomi, demokrasi, yaşam kalitesi ve yönetim olmak üzere 4 gruba ayrılan 47 gösterge itibari ile ülkelerin durumu değerlendirildi.

Ülkemiz Bulgaristan, sıralamada hiç te prestijli olmayan 29. sırada, AB üyesi olan veya henüz olmayan çoğu Balkan ülkelerinin yanında yer aldı. Sıralamanın başını çeken devletler ise Avrupa’nın kuzeyi ve kuzeybatısında yer alan Danimarka, İşveç, Lüksemburg ve Hollanda olurken onların hemen ardından Finlanda, İzlanda, Almanya, Avusturya, İrlanda ve İngiltere geliyorlar.

Bulgaristan farklı alanlarda nasıl bir performans gösteriyor ve esas sorunlar nedir bakalım.

AB’nin en yoksul ülkesi olmakla birlikte ülkemizin ekonomik göstergeler prizmasından en iyi göründüğü gerçekten ilginç. Ekonomik göstergeler itibari ile değerlendirildiğinde 27. sırada yer alan Bulgaristan dış borç açısından Yaşlı kıtada prestijli 3. yerde bulunuyor. Aslında geçen yılda kaydedilen yüzde 3’ün üzerindeki ekonomik büyüme göz önüne alındığında bu durum tamamen mantıklı. Temkinli bütçe politikası ve kamu harcamalarının kısıtlanması sonucu dış borcun GSYİH’nın yüzde 30’u altına düşmesi ve ülke için herhangi bir tehlike teşkil etmemesi de tamamen doğal.

Yaşam kalitesi ve devlet yönetimi açısından Bulgaristan 29. sırada yer alıyor. Başka bir deyişle sıralamanın dibindeyiz ve gerek vatandaşların refah düzeyi, gerek sağlık hizmetleri, eğitim, ulaşım ve enerji altyapısında olsun durum hiç te iç açıcı değildir.

Yani ülke halkının mutluluk sıralamasının da dibinde olması tesadüf sonucu değil. Bazen fazlası ile karamsar olduğumuz doğru, ama ülke insanlarının AB içinde en düşük ücretler aldıkları, eğitimin çok düşük seviyede olduğu, sağlık hizmetlerinde durumun vahim olduğu, yol ve otoban durumunun Avrupa’daki yol altyapısının geçen yüzyılın 60’lı yıllarının sonundaki halini andırdığı da doğru.

Bu arada Bulgaristan’da ücretlerin en büyük hızla arttığı, orta sınıfın çoğaldığı ve diğer Avrupa ülkelerindeki orta sınıfın yaşam kalitesi ve alım gücüne yaklaştığını da göz ardı etmemek gerekir.

Ülkemizin performansı, tahmini yaşam süresi (34. sıra), yolsuzluk (33. sıra), insanlara güven ve medya özgürlüğü (30. sıra) alanlarında en kötü.

Ülkenin içinde bulunduğu durum diğer Avrupalılarla kıyasla pek parlak görünmese de envai çeşit sıralamalarda düşmek yerine artık yukarı yönlü seyirin izlendiği ile avunmak mümkün. GSYİH sürekli artış gösteriyor, yaşam süresi uzuyor, eğitim ve sağlık sektörlerinde reformlar uygulanıyor, kamu sektöründeki yolsuzluğa vatandaşlar ve yargı tarafından gittikçe çok tahammülsüzlük gösteriliyor.

Bulgaristan’ın yaşam düzeyi açısından gelişmiş Batı Avrupa ülkeleri ile kıyaslanabilir hale geleceğini söylemek zor. Çünkü kısa sürede giderilemeyecek kadar büyük bir gerilik söz konusu.

Çeviri:Tanya Blagova