Bulgaristan’da olağanüstü hal uygulaması bugün kaldırılıyor. Covid-19’un ülkede yayılmasının önlenmesi amacıyla olağanüstü hal tam iki ay önce uygulanmıştı.Önde gelen immünologlarımızdan Akademisyen Bogdan Petrunov Bulgaristan Radyosu’na konuşurken salgına karşı uygulanan tedbirleri zamanında alınıp uyum sağlayan önlemler olarak niteledi. Bu kısıtlamaların Bulgar ahalisinin korunmasındaki rolü neydi? Kamuoyundaki birbirine karşıt değerlendirme eğilimleri ve ‘sürü bağışıklığı’ teorisi bağlamında immünolog doktorun görüşü nedir acaba?
Akademisyen Petrunov şöyle konuştu:
"Birbirine zıt düşen iki eğilim var. Birine göre yurttaşların serbest dolaşımına kısıtlama olmamalı, onlar hastalanıp ölecek, kalanlar ise yaşayacak. Bu düşünce türü absürddür. Hemen güçlü ekonomisi, sağlam sağlık sistemi olan ve kısıtlayıcı önlemlere girişmeyen İsveç’i örnek veriyorum. Dünya Sağlık Örgütü’nün 11 Mayıs verilerine göre bu ülke şimdi vakaların yüzde 12’sinin ölümüyle sonuçlanan çok yüksek hastalanma oranı ile ilk sıralardan birinde yer alıyor.İtalya ve İspanya’da yüzde 14 – 15 oranına varan ölüm oranı küresel ölçekte yüzde 5’in üstünde seyrediyor. Bu, herhangi önlem alınmadan hastalığın gelişmesine koşullar yaratılmasıyla bu modelin ölüm oranının tırmanmasına yol açtığını gösteriyor. Bu bağlamda ülkemizde alınan tedbirlerin en doğru olduğuna eminim. Hastalık seyrini yavaşlatmak amacıyla temaslarımızı kısıtlamak,takip etmemiz gereken diğer eğilimdir. Bunun için ben önlemlerin gevşetilmesine çok ihtiyatlı davranıyorum. Parkların açılması doğru bir adımdır, dağlara gitmek de iyidir ancak kalan her şey aşamalı olarak ve salgına her gün değerlendirme yapılarak yapılmalıdır. “
Pandemiye gerçekte hakim olmak için kaliteli bir aşı veya etkili ilaçlara sahip olmamız gerekiyor. Şimdilik deneme safhasından geçirilmemiş aşı çalışmaları mevcut. Zararsız oluşu ve epidemiyolojik etkinliği ıspatlanmadan bunların sertifikalandırılmaları ile görevlidünya kuruluşları tarafından tanınması mümkün değildir. Şimdiki SARS - CoV 2 virüsü, 2002 yılında ortaya çıkan SARS -CoV virüsünden yüzde 25 kadar oranda farklanıyor ve bu, değişkenliğinin yavaş da olsa devam edeceği anlamındadır. Demek ki, aşı hazırlanırsa bile nihai olmayacaktır.
"En iyi aşı bulunursa bile bunun bağışıklık yaratma mekanizması hala belirlenmiş değildir“ diyen Akademisyen Petrunov devamla şunları belirtti:
"Antikor oluşmasının ne derecede insanı koruyabileceği hala kanıtlanmış değildir. Şimdilik antikorlar sadece hastalığı geçirmiş olduğunuzu gösteriyor. Aşı ayrıca vücut sıvılarından başka hücrenin içinde de antikorlar oluşturuyor. Biz, aşının hücre bağışıklığını nasıl teşvik edeceğini, bunun belirgin olup olmayacağı konusunda çok sınırlı bilgiye sahibiz. Aynı husus ilaçlar için de geçerlidir. Bir Bulgar ekibinin tedavide başarıyla uygulanabilecek moleküller işlemiş olması çok iyidir ancak bunun bir ilaç olabileceğini iddia etmek ciddi bir şey değildir."
Bazı Amerikan bilim araştırmalarına göre verem aşısının uygulanmasına devam edilen Doğu Avrupalı ülkelerde, bunu yapmayan Batı Avrupa devletlerine kıyasla daha az ölüm vakaları yaşanıyor. Ülkemizde verem aşısı 1953 yılından itibaren üretilir ve şu an yüzden fazla ülkeye ihraç edilir. Akademisyen Petrunov’un sözlerine göre Bulgar BCG aşısı en başarılı olanlarından biridir. İtalyan profesörü Vittorio Colizzi’nin destekleyici etkisi olan Bulgar verem aşısı bazında AİDS’e karşı ortak aşı işlenmesi talebinde bulunmuş olması az bilinir. Dahası, Bulgar aşısının hücrelerin bağışıklığını yaratan en güçlü stimülatörlerden biri olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Aşı, patogenlerin yanısıra tümör hücrelerinin gelişimini de bastırıyor. İmmünolog Dr. Petrunov bu bağlamdahastalık önleme amacıyla bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinin yalnız sağlıklı kişilerde gerçekleştirilebileceğini özellikle vurguladı.
Çeviri: Neli Dimitrova
31 Ocak 2025 tarihinde yurt dışındaki Bulgar Ortodoks topluluklarına yönelik “İnanç köprüsü” başlıklı podcast yayını başlıyor. Bulgaristan Ulusal Radyosu (BNR)’nun yurtdışı yayınlar ekibinin fikri üzerine başlatılan podcast Bulgar Ortodoks..
Bugün (30 Ocak 2025) Sofya “Sveti Kliment Ohridski” Üniversitesi’nin INSAIT Bulgar Bilgisayar Bilimleri, Yapay Zeka ve Teknoloji ler Enstitüsü ’nün EXPLORER programının yeni dönem adaylıkları ve başvuru süreleri açıklanacak. Bu..
Bulgaristan Ulusal Radyosu’nun 1936 yılında kısa dalga üzerinden başlayan Yurtdışı yayınlarının tarihi, dinleyicilerimiz için ilginç ve neredeyse bilinmeyen bilgilerle doludur. Bu bilgileri günümüz Bulgaristan Radyosu programlarının dil ve konu..
Üç yıldır Bulgaristan’da mezun olan genç doktorlar arasında yurtta kalmayı tercih edenlerin sayısı artıyor. 2024 Sofya Tıp Akademisinden 224 mezun..
Slovakya’nın başkenti Bratislava’daki “Hristo Botev” anaokulundaki öğretmenlerin esas aldıkları ilkeler – kendi başıma yapmama yardım et, doğayla iç içe..