Genelde turizim destinasyonu olarak bilinen Bılgarevo köyü, Kuzey Karadeniz bölgesinde yer alan Kaliakra Doğa ve Arkeolojik Sit Alanının ve dünyanın en güzel koyları listesinde yer alan “Bolata” Doğa Sit Alanının hemen yanında bulunuyor.
Ülkemizdeki Gagauzlar’ın büyük bir bölümünün Bılgarevo köyünde yaşadığını, çok az insan biliyor .
Gagauzlar kimlerdir ?
Gagauzlar, eski Türkçe konuşan Ortodoks Hristiyanlardır ve Bulgaristan genelinde yaşasalar da, Gagauz köylerinin büyük bir bölümü, Dobruca’da bulunurken Bılgarevo köyü başkentleri olarak kabul ediliyor.
Ülkemizde bu etnik grup hakkında çok az bilgi var. Gagauzlar’ın Protobulgarlar’ın torunları olduğu görüşü en yaygındır.
Burada yaşayanlar kendilerini “Eski Bulgar” olarak tanımlaması da bir rastlantı değil.
Gagauz Dili
1200 nüfuslu Bılgarevo köyünde herkes kendini Gagauz olarak tanımlamıyor. Yaşlılar evlerinde, atalarının dilini konuşsalar da, geçmişin izleri yavaş yavaş siliniyor:
"Bizler Türkçe konuşuyoruz ve Türkçeyi anlıyoruz, ama dilimiz temiz Türkçe değil, Gagauzca. Birçok insanımız, genelde gençler, bu dili artık bilmiyor- diye belirtiyor Maya Çalıkova ve devam ediyor. Köyümüzde herkes Gagauz değil, çünkü atalarımızın birçoğu buraya Kotel ve Elena’dan geldi. Köyün eski adı “Gavur Söğütçük”, çünkü burada eskiden çok fazla söğüt ağacı vardı.”
Sabahın serin vaktinde bir grup erkek, belediye önündeki bankta güneşleniyor. Gagauz olup olmadıklarını soruyorum.
“Köyümüzde Gagauz da var, Bulgar da. Ben Gagauz’um. Evde Türkçe, yani Gagauzca konuşuyoruz. Aradaki fark nedir peki? Türkçe ile Gagauzca’nın arasındaki farkın, soğan zarı kadar olduğu söyleniyor” diye şakalaşıyor Dimitır İliev ve devam ediyor: “Aslında Gagauzlar, misafirperver kişileriz ve alçak gönüllüyüz. Gagauzların devamlı bıçakla dolaştıkları söylentisi de yanlış, öyle bir şey yok!”
Gagauzların kültüründen ve yaşamlarından geriye ne kalmış?
Çok az! Aslında yerli mutfak, Bılgarevo sakinlerinin gururu. Ev yapımı Gagauz yemekleri, buradaki misafir evlerinin her birinde yurt içi ve yurt dışı misafirlere ikram ediliyor.
Eşi benzeri olmayan folkoru ise, Halk kültürevi nezninde çalışan “Perunika” dans grubu tarafından yaşatılıyor.
Arjantin'in Buenos Aires eyaletindeki Berisso şehrinde bulunan “İvan Vazov”, Bulgar Kültür Derneği 16 Ağustos 2025 tarihinde kuruluşunun 70. yılını kutlayacak. Kutlama, Bulgar derneğinin Montevideo Caddesi No:1789 adresindeki binasında..
Roma döneminde Serdika adı verilen şehir 4.yy. başlarında sağlam duvarlarla çevrili bir kale idi. 809 yılında Bulgar hanı Krum tarafından ele geçirildiğinde bu özelliğini korudu ve Sredets adı altında önemli bir stratejik idare merkezi..
Ulusal Sigorta Enstitüsü verilerine göre, kıdem ve yaşlılık emekliliği alan 225 788 Bulgaristan vatandaşı, ek gelir elde etmek üzere çalışmaya devam ediyor . Diğer türlerden emekli maaşı alan ve çalışmaya devam eden emeklilerin sayısı dahil..