Ανήμερα της Αγ. Η Βαρβάρας, στις 4 Δεκεμβρίου, αρχίζει μια σειρά εορτών, οι οποίες, στη βουλγαρική παράδοση, συνδέονται με πολλές δοξασίες και έθιμα. Σύμφωνα με τον μύθο, η Αγία Βαρβάρα γεννήθηκε στα σημερινά βουλγαρικά εδάφη, στο χωριό Ελεσνίτσα, που ονομαζόταν τότε Ηλιούπολη. Η αγία θεωρείται προστάτης των παιδιών από ασθένειες, τις περισσότερες φορές από την ιλαρά. Υπάρχει η πεποίθηση ότι τα παιδιά πρέπει να πηδάνε όλη μέρα για να μην τα βρει η Βαρβάρα. Στη Δυτική Βουλγαρία, αυτή η μέρα ονομάζεται Χριστούγεννα των γυναικών. Μεταμφιεσμένα κορίτσια, με τσάντες ριγμένες στους ώμους τους, τριγυρνούν στα σπίτια και, όπως οι άνδρες τα Χριστούγεννα, τραγουδούν τραγούδια με ευχές για υγεία και γονιμότητα.

Η μέρα με τη νύχτα «συναντιούνται» στη Βαρβάρα

Την 5η Δεκεμβρίου, η εκκλησία τιμά τον Άγιο Σάββα τον Αγιασμένο - τον ιδρυτή του αρχαιότερου, κατοικημένου ακόμα και σήμερα, μοναστηριακού συγκροτήματος που είναι γνωστό σαν Λαύρα του Αγ. Σάββα. Γεννημένος από ευγενείς γονείς στην Καππαδοκία τον 4ο αιώνα, ο Σάββας, σε ηλικία 18 ετών, εγκαταστάθηκε σε ένα μοναστήρι, όπου εκπαιδεύτηκε και εκάρη μοναχός. Αναζητώντας τη μοναξιά και την αφοσίωση στον Θεό, ξεκίνησε για την έρημο του Ιορδάνη και έζησε σε μια σπηλιά που του υπέδειξε ένα όνειρο. Μετά τον θάνατο των γονιών του, ο Σάββας απέκτησε μια πλούσια κληρονομιά, με την οποία έχτισε πολλά μοναστήρια και νοσοκομεία, ίδρυσε δύο πανδοχεία. Ως πνευματικός ηγέτης των ερημητηρίων, ο Σάββας δίδαξε στους προσερχόμενους πιστούς πραότητα, ταπεινοφροσύνη, σιωπή και εμπιστοσύνη στον Θεό.

Στις βουλγαρικές παραδώσεις ο Σάββας έχει, συχνά, μορφή γυναίκας και τα τελετουργικά αυτής της ημέρας σχετίζονται με την υιοθεσία κοριτσιών και την απόκτηση ενός ονειρεμένου παιδιού. Το αποκορύφωμα αυτής της προεορταστικής πρωτοχρονιάτικης τελετουργίας, γίνεται στις 6 Δεκεμβρίου, όταν γιορτάζουμε τον Άγιο Νικόλαο το Μυροφόρο - τον προστάτη άγιο των ναυτικών, των ψαράδων, των τραπεζιτών και των εμπόρων.

Σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες, η Βαρβάρα είναι η αδερφή του Σάββα και του Νικολάου. Τα λαϊκά πανηγύρια έχουν συγκεντρώσει τόσο παγανιστικά όσο και χριστιανικά στοιχεία. Αυτού του είδους η τριάδα γέννησε την παροιμία «Η Βαρβάρα βράζει, ο Σάββας ψήνει κι ο Νικόλας υποδέχεται τους

Διαβάστε περισσότερα για τις παραδόσεις και το γιορταστικό τραπέζι, στο άρθρο «Από την Άγια Βαρβάρα μέχρι τον Άγιο Νικόλαο - έθιμα και τελετουργίες» της πλούσιας συλλογής του Ράδιο Βουλγαρία. 

Επιμέλεια: Ελένα Καρκαλάνοβα

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης