Në sfondin e luftës në Ukrainë, gjithnjë e më shpesh dëgjohen thirrjet për një bojkot të festës sonë kombëtare - 3 marsit, e cila sipas traditës është e shoqëruar me kurora falënderuese dhe homazhe për Ushtrinë Çlirimtare Ruse në prani të të ftuarve zyrtarë. /Më 3 mars 1878 u nënshkrua Traktati Paraprak i Paqes i San Stefanit për ndërprerjen e Luftës Ruso-Turke të viteve 1877-1878, i cili shënoi Çlirimin e Bullgarisë nga zgjedha osmane /.
Sipas shumicës, tani është momenti që Bullgaria të ndryshojë datën dhe shkakun për festën e vet kombëtare.
Kështu mendon dhe profesori i antropologjisë kulturore në Universitetin e Sofjes “Shën Klementi i Ohrit” Ivajllo Diçev, sipas të cilit ne bullgarët vuajmë nga kompleksi kombëtar i mirënjohjes ndaj Rusisë. “Nuk ka një shtet tjetër, i cili të festojë si një ditë kombëtare diçka, në të cilën ajo vetë nuk ka marrë pjesë! Më 3 marsështë nënshkruar Traktati i Paqes i San Stefanos midis dy perandorive pa pjesëmarrjen e asnjë bullgari” - pohon profesori Ivajllo Diçev dhe shton se ka ardhur koha që më në fund bullgarët të shkundemi nga ndikimi i Rusisë dhe të fillojmë “vetë të farkëtojmë fatin tonë”. Dhe akoma:“Ne po shikojmë sesi vepron e ashtuquajtura “Liri” e Gjyshit Ivan /imazhi i mitologjizuar i Rusisë çlirimtare, në vetëdijen kolektive të popullit bullgar nën sundimin osman /. Putini shpalli se po shkon në Ukrainë, qe të ndreqë ndonjë farë gabimesh historike. Por, çështja është se kjo pozitë arrogante e Rusisë shpallet si çlirimtare me qëllim për të pushtuar vendin. Si rezultat i të njëjtit qëndrim, ne bullgarët ishim mbajtur në një gjendje poshtëruese të sovranitetit organik për 45 vjet”, thotë profesori Diçev.
Sipas tij për një festë kombëtare duhet të shpallet miratimi i Kushtetutës së Tërnovos më 16 prill 1879, kur vihet fillimi i shtetit të lirë dhe të pavarur bullgar. Ivajllo Diçev komenton po kështu dhe lidhjet e forta historike, kulturore dhe shpirtërore midis popullit rus dhe atij bullgar.
“Kultura ruse ka qenë gjithmonë në kundërshtim me autokracinë ruse, me regjimet ruse duke filluar me dekabristët. Dhe nëse duhet të marrim mësim prej dikush, sigurisht që këta janë disidentët, intelektualët dhe shkencëtarët rusë. Por, shikoni sesi gjëja e parë, të cilën e bëri Putini, përpara se të fillojë këtë agresion, ishte mbyllja e organizatës për të drejtat e njeriut “Memorial”, që merrej me kujtimin e viktimave të komunizmit, e krijuar nga akademiku Andrej Saharov – thotë prof. Diçev.
Sipas tij është mirë që më në fund të fillojmë të mendojmë për kulturën ruse jo si një pasqyrim të Ortodoksisë dhe të Gjyshit Ivan, por si një kulturë, në të cilën rrjedh një betejë për modernizim dhe demokraci. Ne gjithashtu duhet të dallojmë veten nga regjimet shtypëse ruse në periudha të ndryshme.
“Në këtë kuptim, unë do të doja që të bojkotojmë 3 marsin si një festë kombëtare” - deklaroi profesori Diçev dhe shtoi: “Nuk bëhet fjalë të jemi kundër atyre të cilët kanë luftuar kundër Perandorisë Osmane për lirinë tonë, të cilët nuk kanë qenë vetëm rusë, mes tyre ka pasur ukrainas, rumunë, finlandezë etj. Bëhet fjalë të zgjedhim një festë tonën - bullgare, e cila të shprehë pavarësinë tonë. Dhe shpresoj se në kontekstin e luftës në Ukrainë, do të kryhet një gjest i dallimit dhe i solidaritetit. Iniciativa e bashkisë së kryeqytetit për demontimin e Monumentit të Ushtrisë Sovjetike në Sofje është një hap i mirë në këtë drejtim.
Është mirë që ne, si qytetarë, pikërisht në këtë moment të refuzojmë të shkojmë nëpër këto monumente sovjetike dhe ruse - thotë si përfundim profesori Diçev.
Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva
Foto: BGNES-arkiv
Një hap përpara, dy mbrapa - i tillë është hapi i vallëzimit të marrëdhënieve bullgaro-serbe sipas Darko Anaçkov, kryetar i organizatës së vetme bullgare në qytetin e Vranjës. Në një intervistë për Radio Bullgarinë, ai e cilësoi nivelin aktual të..
Studentë nga universitete elitare nga e gjithë bota paraqitën aplikime për një stazh veror në Institutin për Shkenca Kompjuterike, Inteligjencë Artificiale dhe Teknologji (INSAIT) pranë Universitetit të Sofjes. Mes tyre janë mbajte të medaljeve nga..
Rodopet Lindore janë një nga vendet e pakta në Evropë ku ekuilibri natyror është rikthyer pothuajse në gjendjen e tij dy shekuj më parë. Këtu, ekosistemet funksionojnë natyrshëm. Me fjalë të tjera, kafshët dhe bimët bashkëjetojnë në harmoni, pa..
Afro 80% e popullsisë së qytetit moldav Taraklija janë bullgarë etnikë. Në planin historik, qyteti është themeluar në fillim të shekullit XIX nga kolonia..
Aktualisht, Holanda mbetet ende destinacioni kryesor për marrjen e arsimit të lartë jashtë vendit nga studentët e ardhshëm bullgarë, e ndjekur nga..
Bullgaria edhe një vit merr pjesë në nismën Java Botërore e Parasë. Ky është edicioni i 13-të i Fushatës Globale për Rritjen e Ligjërimit Financiar midis..