Sipas stilit të vjetër, festa e Shenjtorëve Konstantin dhe Elena është më 3 qershor. Natën e 4 qershorit në disa fshatra të Stranxhës dhe sot e kësaj dite kryhet zakoni Nestinarstvo - valle me këmbë zbathur në prush e ekzekutuar nga valltarët nestinarë.
Le të kujtojmë se në vitin 2009 rituali u përfshi në Listën e Trashëgimisë Kulturore Jomateriale të UNESKO-s dhe në Listën Kombëtare të Trashëgimisë Kulturore Jomateriale “Thesare të gjalla njerëzore – Bullgari”. Përgatitjet për festën e Shën Konstantinit, siç quhet në Stranxha, nisin që në agim të hershëm me “veshjen” e ikonave të nestinarëve me cohë të kuqe të ndezur të zbukuruar me lule. Në një procesion solemn, ikonat barten në një burim me ujë kurues – ajazma, dhe atje lahen në mënyrë rituale dorezat e tyre.
Ky është një nga dallimet midis ikonave të nestinarëve dhe ikonave të kishës – ikonat e nestinarëve gjithmonë janë me doreza.
Në mbrëmje, nestinarët shkojnë në kishë, ku janë vendosur ikonat e Shenjtorëve Konstantin dhe Elena dhe të shenjtorëve të tjerë nestinarë.
Gradualisht, njerëzit e fshatit mblidhen. Luhet muzikë me daulle dhe gajde. Një nga meloditë autentike që e ka shoqëruar zakonin dekada më parë është regjistruar nga Konstantin Varimezov - gajde dhe Ognjan Vasilev - daulle. Të njëjtën melodi e regjistroi me nota edhe Marin Goleminov kur e vizitoi fshatin Bëllgari për ta ndjekur të gjithë zakonin. Kompozitori, atëherë 30 vjeç, kishte zgjedhur tashmë subjektin e dramës së tij të kërcimit "Nestinarka" dhe kishte kompozuar një pjesë të muzikës, por vendosi ta studionte ritualin misterioz të nestinarëve live. Në kujtimet e tij ai përshkruan ndikimin e fortë të muzikës, kërcimit, atmosferës mistike, ndjesisë së rrënjëve të thella të kësaj tradite. Ai thotë se e ka hedhur mënjanë fotoaparatin dhe magnetofonin dhe ka filluar të kërcejë. Më vonë, kjo melodi u bë një nga temat kryesore të "Nestinarka", një kryevepër e vërtetë në letërsinë muzikore bullgare.
Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva
Foto: BGNES, Allbena Bezovska
Edhe këtë vit, adhuruesit e lutenicës së sapopërgatitur do të kenë mundësinë ta shijojnë këtë kryevepër të shijshme kulinarie në veprimtarinë tradicionale ku ajo është në qendër të vëmendjes – “Festivali Kurtovo Konare”. Programi përfshin një repertor..
Edicioni i gjashtë i Festës së Bukës, Këngës dhe Vallëzimit, me një ekspozitë bukësh dhe prodhimesh të bukës nga Vatrat e Kulturës në komunën e Silistrës, do të mbahet më 12 shtator në orën 18:00 në sheshin “Liria” të qytetit. Programi përfshin..
Fshati Krepost, komuna e Dimitrovgradit, do të shndërrohet në kryeqytetin kulinar të traditave më 7 shtator 2025, kur do të mirëpresë një nga ngjarjet më aromatike të kulinarisë bullgare – Festa e Krutmaçit. Bëhet fjalë për një djathë autentik bullgar, i..
Edhe këtë vit, adhuruesit e lutenicës së sapopërgatitur do të kenë mundësinë ta shijojnë këtë kryevepër të shijshme kulinarie në veprimtarinë..
Vranësira të dendura me shi
Vranësira të dendura
Pjesërisht me re
Vranësira të ndryshueshme mundësi për reshje shiu