Vitet e fundit gjeldeti ka filluar të gjejë vend në tryezën bullgare të Krishtlindjeve. Megjithatë, pavarësisht përfitimeve të padyshimta dhe cilësive të shijes, gjeli i detit nuk është ende ndër mishrat më të preferuar në Bullgari.
“Tregu i gjeldetit në vend sigurohet kryesisht nga gjelet e detit të importuara, pasi që nga viti 2012 prodhimi i mishit të gjelit të detit në Bullgari është vazhdimisht në rënie – shpjegon Ivajllo Gëllëbov, kryetar i Unionit të Mbarështuesve të Shpendëve në Bullgari. - Për një periudhë 10 vjeçare është ulur gati 3 herë: nga 47 mijë në 16 mijë copë. Konsumi është sezonal. Bëhet fjalë për gjela deti që shiten kryesisht gjatë festave të Krishtlindjeve dhe numri i tyre është jashtëzakonisht i pamjaftueshëm për të siguruar konsumin në Bullgari”.
Problem është edhe çmimi i lartë i foragjereve, të cilat importohen nga Argjentina, Brazili dhe SHBA, dhe një pjesë të madhe të tregut bullgar zënë gjelat rumunë, të cilët blihen me çmime të ulëta, por cilësia e tyre është më e ulët, në krahasim me cilësinë e prodhimit bullgar.
“Gjelat e detit bullgarë janë të një cilësie të jashtëzakonshme, veçanërisht pasi në treg ofrohen kryesisht të ftohta - thekson Ivajlo Gëllëbov. - Zogjtë e importuar janë kryesisht të ngrirë, gjë që dëmton cilësinë ushqyese. Sipas mendimit tim, konsumi me pakicë i mishit të gjeldetit në Bullgari është ndër më të ulëtit në Evropë”.
Prodhuesit e mishit të gjelit të detit në Bullgari nuk marrin subvencione dhe kompensimi i vetëm është trajtimi human, i cili nuk ka efekt stimulues. Në të njëjtën kohë, prodhimi i gjelit të detit fsheh rreziqe dhe kërkon investime serioze, pasi nevojiten tufa të mbarështimit, çerdhe, pajisje dhe ndërtesa të specializuara për shkak të mungesës së traditave në rritjen e këtyre shpendëve.
Me gjithë vështirësitë në industri, në Stara Zagora po rriten gjela deti për mish dhe majmëri.
“Ne jemi fokusuar tek gjelat e detit bullgarë, të krijuar mbi bazën e shpendëve të importuar vite më parë – thotë doajni në mbarështimin e tyre, Mitko Llalev, profesor në seksionin “Mbarështimi i shpendëve” në Institutin Bujqësor në qytet, i cili merret me veprimtari shkencore tashmë 40 vite. – Për rritjen e gjelave të detit që në moshë të re kërkohen përzierje me proteina të larta, gjë që rrit çmimin e mishit dhe tendenca është të ulet prodhimi i mishit të gjelit në mbarë botën. Aktualisht ai është 5% e mishit të shpendëve dhe po vazhdon të bjerë”.
Gjelat e detit bullgarë rriten me foragjere të zgjedhura dhe pa përdorimin e produkteve të mbeturinave. Prof. Llalev është i bindur se gjeli i detit është një nga mishrat më të dobishëm me një përmbajtje të lartë të aminoacideve dhe substancave të tjera të dobishme.
“Mishi më cilësor është nga gjelat e detit që rriten në kullota, por në Bullgari pothuajse nuk ka më gjela të tillë – sqaron prof. Mitko Llalev. - Cilësia e produktit bullgar varet mbi të gjitha nga mënyra e të ushqyerit. Në periudhën përfundimtare përjashtojmë të gjithë përbërësit që nuk janë të dobishëm për njeriun, ndërsa prodhuesit e huaj i përmbahen metodës intensive të prodhimit, duke u përpjekur që zogjtë t'i çojnë shpejt kilogramët e kërkuar".
A mundet gjeli i detit të zëvendësojë mishin e derrit tradicional bullgar, veçanërisht në tryezën e Krishtlindjeve dhe Vitit të Ri?
“Bullgarët nuk e kanë traditë të hanë kaq shumë mish gjeli deti. Zakonisht, për Krishtlindjet, bullgarët therin një derr, dhe kjo traditë nuk do të zëvendësohet edhe në të ardhmen - mendon Prof. Llalev dhe ndan recetën e gjeldetit më të shijshëm: Meqenëse një gjeldeti i tërë kërkon një furrë të madhe dhe durim gjatë përgatitjes, unë do t'ju rekomandoj që filetoja e bardhë të gatuhet në formën e mishit të pjekur me bukë me kokrra misri, salca dhe erëza. Kopshtet zakonisht gatuhen me lakër ose djathë të shkrirë dhe krem, ndërsa nga gjoksi i gjeldetit mund të bëhet një supë e shijshme.”
Përgatiti në shqip: Vesella MançevaFoto: Pixabay
Me rastin e Ditës Botërore të Diabetit, objektet mjekësore në qytete të ndryshme të Bullgarisë organizojnë konsultime falas për personat me diabet dhe në rrezik të sëmundjes. Sipas të dhënave të Shoqatës Bullgare të Endokrinologjisë, çdo i treti bullgar në..
“Zgjedhja e Donald Trump si president i Shteteve të Bashkuara do të ketë një ndikim negativ në politikën evropiane në tre dimensionet kryesore, përkatësisht mbrojtjen dhe sigurinë, ekonominë dhe politikën – të paktën nga ajo që kemi si deklarata dhe nga..
Bullgarë nga 18 vende, 34 shkolla jashtë dhe 8 pedagogë bullgarë nga universitetet jashtë vendit janë pjesëmarrës në vitin e parë të Programit Kombëtar "Tregimet e pathëna të bullgarëve", i cili kërkon fakte pak të njohura për bullgarët e denjë apo ngjarje..