“Mendoj se folklori bullgar është në gjakun tonë, ai është gjenetikisht i ngulitur tek ne” – kështu fillon biseda jonë me një bullgare atdhetare në fund të botës, e cila arrin të njohë breza të tërë bashkatdhetarësh me vallet dhe traditat tona popullore. Sonja Arabadxhieva ka dhjetë vjet që jeton dhe punon në qytetin australian të Melburnit. Ajo është themeluese dhe drejtuese e "Bullgarë" - ansambli më i madh kombëtar folklorik në rajonin e Paqësorit, me mbi 30 persona.
Rezulton se folklori është filli që lidh bashkësitë bullgare në këtë pjesë të botës me atdheun e largët. Nuk është rastësi që në çdo qytet të madh australian ka një grup folklorik lokal. Në Melburn kemi një grup tjetër – „Horo», në Brisbane është grupi «Zdravec», në Adelaide është „Kitka», në Perth është Vito Horo dhe në Sidnej ka «Ritmet Bullgare». Më vete, ne kemi "Trëndafilat bullgarë" në Zelandën e Re", thotë Sonia me krenari të pa fshehur. Ajo thotë se çdo provë me grupin e saj e mbush me energji të pabesueshme. Dhe shton:
“Mendoj se në këtë grup vijnë të gjithë njerëzit që kanë zemra të mëdha që e duan Bullgarinë. Mendoj se ne, në këtë grup, gjetëm motrat tona shpirtërore. Personat e grupit “Bullgarë” janë familja ime e dytë. Klima dhe marrëdhëniet miqësore që na lidhin janë unike. Dhe po, ne shpenzojmë kohë dhe para, dhe madje shumë, për të jetuar me folklorin bullgar në mbarë botën!”.
Së bashku me disa bashkatdhetarë të tjerë jashtë shtetit, në vitin 2019 Sonja organizoi Festivalin e Parë Gjithbullgar të shoqërive, shkollave dhe grupeve bullgare për folklorin vendas, i cili u mbajt në Melburn. Festivali mblodhi së bashku dhjetëra kërcimtarë bullgarë nga e gjithë Australia dhe Zelanda e Re në një skenë. Në vitin 2022, me rastin e 50-vjetorit të vendosjes së marrëdhënieve diplomatike midis Bullgarisë dhe Australisë, u zhvillua në Melburn edicioni i dytë i Festivalit Gjith-Bullgar. Ndërkohë Sonja dhe bashkëmendimtarët e saj nga “Bullgarë” nuk reshtin së shëtitjet nëpër kontinent dhe promovimin e atdheut të largët.
“Jemi kaq të zënë, sa nuk mund ta imagjinoni! Ka muaj ku çdo fundjavë kemi një performancë. Këto janë katër të shtuna dhe të diela, ndonjëherë një e premte nëse jemi jashtë Melburnit. Fluturojmë, paguajmë hotele ose udhëtojmë për 8-10 orë me makinë, vetëm për të dalë në skenë dhe për t'i treguar shoqërisë multikulturore australiane vallet, kostumet, ritualet, zakonet tona të mrekullueshme, të bukura bullgare... Përveç kësaj, grupi folklorik "Bullgari merr pjesë çdo vit në Festivalin Kombëtar Multikulturor, i cili zhvillohet në kryeqytetin Kanbera. Në edicionin e sivjetshëm përsëri prezantuam Bullgarinë dhe kjo ndodhi të premten në mbrëmje në kohën më të ndjekur me një program 40-minutësh, pa u ndalur, në skenë rreth 30 veta, 10 prej tyre fëmijë”, tha në përfundim Sonja Arabaxhieva.
Përgatiti në shqip: Kostandina Bello
Fotografi: Arkiv i Sonja Arabavhieva
Sallata bullgare “Shopska” ka fituar një vend ndër 24 sallatat më të mira në botë sipas një renditjeje të re të publikuar nga CNN, raportoi BGNES. Pjata e freskët, е ngjyrshme dhe e dashur në të gjithë Evropën Juglindore, zuri vendin e saj të merituar..
Ushqimi ritual është pjesë e pandashme nga sistemi ritual i bullgarit. E në kalendarin e fshatit bullgar më shumë se një shekull më parë, ushqimi me mish ka qenë rrallë, në përgjithësi 4-5 herë në vit – Krishtlindje, Shën Gjergji, Shën Pjetër dhe peshku..
Në jug nga Ivajllovgrad hasim një nga vendet më të çuditshme në Bullgari – mirë se vini në Mandricë! I themeluar në shekullin e 17-të nga të shpërngulurit shqiptarë, ky fshat i vogël në Rodope ka ruajtur jo vetëm gjuhën, por edhe ndërtesat e larta..