Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Dita e Shën Dhimitrit – një festë e dashur e vjeshtës që festohet në të gjithë Bullgarinë

Foto: arkiva

Dita e Shën Dhimitrit, më 26 tetor, festohet në të gjithë Bullgarinë, ndërsa lipsanet e tij, që ruhen në Selanik, janë një objekt i përhershëm pelegrinazhi për bullgarët që shpesh udhëtojnë drejt Greqisë Veriore.

Në kalendarin popullor bullgar, Dita e Shën Dhimitrit (Dimitrovden) lidhet me mbylljen e vitit bujqësor. Dikur, kjo ishte koha e “llogaritjeve” – punëtorët në ara e ferma shpërndaheshin dhe, pasi merrnin shpërblimet e tyre, ktheheshin në shtëpi. Kjo ishte gjithashtu një arsye për festime, valle dhe gëzim.
Sipas besimeve popullore bullgare, Shën Dhimitri zotëron fuqi shpirtërore mbinjerëzore – figura e tij na kujton priftërinjtë e lashtë protobullgarë, shëruesit dhe parashikuesit legjendarë. Populli beson se Dhimitri dhe Gjergji janë vëllezër binjakë, dhe festat e tyre shënojnë dy kalimet kryesore të vitit: Shën Gjergji sjell verën, ndërsa Shën Dhimitri konsiderohet mbrojtësi i dimrit, të ftohtit dhe borës.

Në prag të dimrit, 26 tetori është një ditë veçanërisht solemne në vendbanimet ku kisha ortodokse është ndërtuar në nder të Shën Dhimitrit të Selanikut.
160-vjetori i shugurimit të kishës “Shën Dhimitri” festohet sot me liturgji solemne nga banorët e fshatit Gorna Lipnica, që ndodhet rreth 30 kilometra nga qyteti i vjetër mbretëror Veliko Tërnovo.

Banorët vendas tregojnë se kisha e tyre është ndërtuar nga mjeshtri Kolju Fiçeto ose nga nxënësit e tij, të cilët kishin përvetësuar mjeshtërinë dhe stilin e punës së ndërtuesit të famshëm të Rilindjes bullgare.

Të vendosur për të ngritur kishën e tyre ortodokse, banorët e fshatit duhej të përballeshin me rezistencën e osmanëve vendas dhe të pushtetit në Tërnovo. Njerëzit më të respektuar nga Gorna Lipnica shkuan në këmbë deri në Stamboll, për të marrë fermanin e sulltanit. Kisha u ndërtua në një vend të gjerë në skajin e fshatit, aty ku ndodheshin edhe varrezat e bullgarëve. Që të mos dukej e lartë dhe të mos zemëronte autoritetet osmane, ndërtuesit vepruan me mençuri dhe shpërndanë dheun e gërmuar përreth godinës.

Sot, kjo kishë është një nga kryeattraksionet e fshatit – një vend ku ndalojnë pelegrinët që ndjekin rrugën e lipsaneve të Shën Ivan Rillskit – “El Camino bullgar”, rruga pelegrine nga Veliko Tërnovo deri në Manastirin e Rillës. Po ashtu, aty ndalen edhe artistë nga Bullgaria dhe nga jashtë vendit, që marrin pjesë në rezidencat artistike të zhvilluara në dekadën e fundit.


Përpiloi: Elena Karkallanova

Përgatiti në shqip dhe publikoi: Kostandina Bello

Foto: arkiva, ikoni-bg.com, heterotopias.eu



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Të zgjosh një komb – një mision i ndritshëm gjatë shekujve

Bullgarët jemi ndër pak kombet që kanë një festë të vetën të spiritualitetit — Dita e Iluministëve të Popullit . E shënojmë çdo vit më 1 nëntor, për të nderuar, jo sundimtarë apo heronj ushtarakë, por njerëzit e shpirtit — ata bullgarë që kanë..

botuar më 25-11-01 5.50.PD

E Shtuna e të Vdekurve është një shprehje e dashurisë sonë për shpirtrat e të ndjerëve

Në botën bashkëkohore, kur vlerat materiale zëvendësojnë ato shpirtërore, mendimet për shpëtimin e shpirtit mbeten disi në plan të dytë. Gara e pandërprerë me kohën dhe detyrimet e përditshme e mpakin zërin e shpirtit, që mbytet nga ritmi i vrullshëm..

botuar më 25-11-01 4.55.PD

Përralla nga Korten në Bullgari dhe Moldavi “ringjallen” në Sofje

Përmbledhja “Përralla folklorike kortenase nga Bullgaria dhe Moldavia” do të prezantohet më 30 tetor 2025, në Qendrën Kulturore Bullgare, në Sofje. Libri është botuar nga Universiteti Shtetëror i Taraklisë “Grigorij Camblak”. Në kuadër të ngjarjes, e..

botuar më 25-10-30 5.10.PD