Halk takviminde İsa’nın Göğe Yükselişi Günü Spasovden olarak adlandırılıyor ve genelde Paskalya Yortusundan 40. ve her zaman Perşembe gününe denk gelir.
Bulgar halk geneleği inançlarına göre, ölülerin ruhları Paskalya öncesi Perşembe günü yeryüzüne iner, Spasovden gününde ise tekrar geri döner. Bundan dolayı da İsa’nın Göğe Yükselişi Günü’nden sonrası gelen Cumartesi, ölenlerin anıldığı üç günden biri –Çereşova Zaduşnitsa günüdür.
Bugün sağlık, bereket, hasatın kuraklıktan ve doludan korunmasıyla ilgili bir dizi ritüel yerine getiriliyor.
İsa’nın Göğe Yükselişi Günü’nde - insana zarar verebilecek, ama aynı zamanda da tedavisi olmayan hastalıklardan şifanın bulmasını sağlayan mitolojik yaratıklar olan dağ perilerinin geldiğine inanılıyor.
Bugün dağ perileri, tarlalar üzerine “çiylerini” serpecekleri “Rusalska nedelya” (Peri Pazarı) gününe hazırlıklarına başlıyor ve Spasovden gecesi topladıkları (Bulgarcası rosen, roksosan veya selim olan çok yıllık bitkinin ismidir, latincesi Dictamnus albus) Gazel otu çiçeğiyle süslendiklerine inanılıyor.
Bugün de bazı bölgelerde insanlar, şafak sökmeden sağlık için sabah çiyinde tekerlenmeye devam ediyorlar.
Spasovden (İsa’nın Miracı) arifesinde herkes gidip Gazel otu, Diptam, Girit otu toplamaya gider. Eğer bitkinin tam bu sırada toplanırsa, her derde deva getirdiğine inanılır. Yani hasta ve çocuksız ailelere yardım eder. Aynı zamanda da şafak vakti, çiğli otlar üzerinde tekerlenmek çok faydalıdır. Spasovden (Yükseliş Günü) öncesi bütün haftanın bayram haftası olduğu kabul edilir ve ekmeğe, berekete adanmıştır. Muhakkak renkli çörekler hazırlanır- yani farklı süsler olmalı üzerinde. Burada süsler tamamen ev kadının becerisine bağlıdır. Günlük hayatından kaşık, öreke gibi resmler yapılır. Bugün Spasovden, Fırıncılar ve Tatlıcılar Günü olarak kutlanır...
Spasovden, Spas, Spaska, Spasimira, Sotir ismine sahi p olanlar isim gününü kutluyor.
Çeviri: Şevkiye Çakır
Fotoğraflar: Arşiv, Pernik Devlet Arşivi
Cuma öğleden sonra dini konulardaki sohbetimizde Vedat Ahmet ile birliktesiniz.
Ortodoks Kilisesi, 20 Aralık’ta Aziz İgnatius gününü kutluyor. Bulgarların halk takviminde İgnajden olarak adlandırılan bu günde Meryem ananın doğum sancılarının başladığına inanılıyor. Bu inanış “İganjden’den Noel’e kadar Meryem ana acı çekti”..
Kelime anlamı itibarıyla “dönmek, geri dönüş, dönüş yapmak, rücu etmek” anlamlarına gelen tövbe kavramı, dinî literatürde mezmûm/zemmedilen, yerilen, kötü ve olumsuz şeylerden vazgeçip övülen, güzel ve olumlu şeylere yönelmek şeklinde tarif edilmektedir...
Eskiden Küçük Noel veya “Neyadka” (Yemek yemeyen) olarak da adlandırılan Noel Arifesi , bir sonraki yılın tamamını etkileme gücünü..
Noel arifesi (Bıdni veçer), geleceğe umutla baktığımız aile bayramlarından biridir. Geçmiş ve gelecek arasındaki sınırda Ortodoks Bulgarlar, dünyanın..
Aynen geçmişte olduğu gibi günümüzde de Noel’den önceki günün erken sabah saatlerinden itibaren haneleri yılın en önemli akşam yemeği için yapılan..